Page 29 - cityline-october-2023

Ψυχική ασθένεια και βία: μύθοι και

πραγματικότητα

Γεώργιος Αττιλάκος

Παρά τις προσπάθειες που γίνονται καθημερινά για την μείωση Ψυχίατρος
του στίγματος που συνοδεύει τις ψυχικές διαταραχές και την
σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί, αυτό αποδεικνύεται
ιδιαίτερα ανθεκτικό. Κυριότερος παράγοντας διαιώνισης του Ο Αττιλάκος Γιώργος είναι Ψυχίατρος -
στίγματος γύρω από την ψυχική νόσο είναι η σύνδεση αυτής Ψυχοθεραπευτής και διατηρεί ιδιωτικό
με φαινόμενα βίας. Κυρίαρχο ρόλο σε αυτό έχει παίξει ο τρόπος ιατρείο στον Πειραιά.
που τα ΜΜΕ αναπαριστούν τον ψυχικά ασθενή ως βίαιο και
επικίνδυνο με πομπώδεις τίτλους και συναισθηματικά φορτισμένες Στο ιατρείο του παρέχονται πλήθος εξειδικευμένων
περιγραφές, στην προσπάθειά τους να αυξήσουν την υπηρεσιών ενώ διαθέτει ιδιαίτερη εμπειρία στην άνοια,
«εμπορικότητα» μιας είδησης, καλλιεργώντας στο κοινωνικό στις ψυχώσεις και στη διαταραχή πανικού.
σύνολο την αίσθηση της απειλής. Συχνά ακούμε εκφράσεις όπως
«σχιζοφρενής δολοφόνος», «παρανοϊκός εγκληματίας» κλπ, χωρίς
καν να ξέρουμε αν ο δράστης κάποιου ειδεχθούς εγκλήματος είναι Είναι όμως αυτό πραγματικότητα; Είναι ο ψυχικά
ψυχικά πάσχων. πάσχων πραγματικά επικίνδυνος;

Με τον τρόπο αυτό έχει δημιουργηθεί σε σημαντικό ποσοστό της Η πραγματικότητα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των
κοινής γνώμης η εντύπωση ότι όποιος αντιμετωπίζει ψυχολογικά ατόμων με ψυχική ασθένεια δεν χρησιμοποιεί βία. Αυτό ισχύει
προβλήματα είναι ένας εν δυνάμει εγκληματίας και ότι ένα στυγερό και για τα άτομα με σχιζοφρένεια την σοβαρότερη, ίσως ψυχιατρική
έγκλημα διαπράττεται συνήθως από άτομα με κάποια ψυχική πάθηση.
διαταραχή. Η εστίαση στην εγκληματικότητα διαμορφώνει ανάλογα Από μεγάλο αριθμό μελετών προκύπτει ότι:
την δημόσια εικόνα του ψυχικά ασθενούς και επηρεάζει αρνητικά Τα άτομα με σχιζοφρένεια συνήθως περισσότερες φορές θύματα
τις στάσεις του κοινού απέναντί του. Ο άνθρωπος που φέρει την βίαιων συμπεριφορών παρά θύτες.
«σφραγίδα της ψυχικής ασθένειας αντιμετωπίζεται με φόβο και Τα άτομα με σχιζοφρένεια δεν αποτελούν κίνδυνο για τα παιδιά.
δυσπιστία στις διαπροσωπικές και κοινωνικές του σχέσεις. Αυτή η
αντιμετώπιση αποθαρρύνει τον ίδιον και το οικογενειακό του Παράγοντες που σχετίζονται περισσότερο με την εμφάνιση
περιβάλλον να ζητήσει θεραπεία ιδίως όταν η θεραπεία απαιτεί πράξεων βίας είναι το ιστορικό ανάλογων πράξεων στο
φαρμακευτική αγωγή λόγω και των λανθασμένων αρνητικών παρελθόν και η κατανάλωση ουσιών και αλκοόλ.
αντιλήψεων και κοινωνικών στερεοτύπων γύρω από τα ψυχιατρικά
φάρμακα. Τα όποια περιστατικά ανάρμοστης συμπεριφοράς των Η αλήθεια είναι ότι ένα άτομο με σχιζοφρένεια είναι πολύ λιγότερο
ατόμων με ψυχική ασθένεια εκδηλώνονται στις περιπτώσεις που επικίνδυνο από κάποιον που έχει καταναλώσει μεγάλη ποσότητα
δεν ακολουθείται η πρέπουσα θεραπεία με ότι αυτή περιλαμβάνει. αλκοόλ και έχει στο ιστορικό του πράξεις βίας. Βάσει μελετών
Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος. Ο ασθενής και το περισσότερα από τα μισά άτομα που δολοφονούν ή επιτίθενται
περιβάλλον του προκειμένου να αποφύγουν τον στιγματισμό δεν βίαια έχουν καταναλώσει μεγάλη ποσότητα αλκοόλ λίγο πριν.
ζητούν βοήθεια ή αρνούνται να πάρουν την βοήθεια που τους Επίσης στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι περίπου το 95% των
προτείνεται και αυτό οδηγεί στην εμφάνιση των συμπεριφορών δολοφονιών που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο διαπράττονται
που οδηγούν στην επιβεβαίωση του στερεοτύπου που εμφανίζει από άτομα χωρίς ψυχιατρικό πρόβλημα.
τον ψυχικά ασθενή ως βίαιο και επικίνδυνο.
Ο σημαντικότερος παράγοντας πρόγνωσης μιας μελλοντικής
βίαιης συμπεριφοράς είναι το ιστορικό ύπαρξης ανάλογης
συμπεριφοράς στο παρελθόν και όχι η παρουσία ή μη ψυχικής
νόσου. Δηλαδή με απλά λόγια κάποιος που έχει διαπράξει έγκλημα

29